Ο φόβος της ραδιενέργειας, το κόστος, τα νέα σχέδια και οι μεγάλοι «παίκτες»— Γιατί ξανανοίγει η συζήτηση για χρήση πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο και στην Ελλάδα;
— Στον διεθνή χώρο ως λόγοι αναφέρονται η άνοδος της τιμής του πετρελαίου και η αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Επειδή όμως μετά το Τσερνόμπιλ δεν υπήρξε σχεδόν καμία νέα εγκατάσταση, είναι εμφανές πως πυρηνικές χώρες και εταιρείες προσπαθούν να αναθερμάνουν τα οικονομικά τους, δίνοντας νέα ώθηση στην παραγωγή. Στην Ελλάδα, ο σχεδιασμός πυρηνικών αντιδραστήρων σε γειτονικές χώρες και η απειλή ελλείμματος στην ηλεκτρική ενέργεια πυροδοτεί πλέον ανοιχτά σκέψεις για παραγωγή πυρηνικής ενέργειας μετά το 2020.
— Ποιες χώρες ετοιμάζονται να αποκτήσουν νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες;
— Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), Κίνα, Ινδία και Ρωσία κατασκευάζουν από έξι αντιδραστήρες η κάθε μια. Ακολουθούν η Κορέα με τρεις, Βουλγαρία και Ουκρανία με δύο και από έναν Αργεντινή, Φινλανδία, Γαλλία, Ιράν, Ιαπωνία, Πακιστάν και ΗΠΑ.
— Πόσο καθαρή είναι η πυρηνική ενέργεια;
— Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Εταιρείας Ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια συμβάλλει λιγότερο στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ακόμη και από τα αιολικά πάρκα (15 KgCo2/MW έναντι 30 KgCo2/MW). Οι επικριτές της υποστηρίζουν ότι, παρότι δεν εκπέμπουν πολλά αέρια, απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα μεγαλύτερα ποσά θερμότητας από τα θερμοηλεκτρικά ίσης ισχύος. Αλλά το πιο σημαντικό πρόβλημα είναι ότι τα πυρηνικά εκλύουν την πολύ επικίνδυνη ραδιενέργεια.
— Τι προκαλεί η ραδιενέργεια;
— Οι επιπτώσεις στην υγεία –αλλά και στο περιβάλλον– είναι κυριολεκτικά ανυπολόγιστες και μάλιστα σε βάθος δεκάδων, εκατοντάδων ακόμα και χιλιάδων χρόνων, σε περίπτωση διαφυγής. Στην ευρύτερη περιοχή του Τσερνόμπιλ ακόμη καταγράφουν θανάτους, καρκίνους, λευχαιμίες και τερατογενέσεις.
— Ποιο είναι το κόστος κατασκευής;
— Η πυρηνική βιομηχανία υπόσχεται νέους αντιδραστήρες με κόστος επένδυσης γύρω στα 2.000 δολάρια ανά κιλοβάτ (KW) εγκατεστημένης ισχύος. Ωστόσο, σήμερα, καταγράφονται υπερβάσεις κόστους που φθάνουν μέχρι και το 200%. Εκτιμήσεις της Moody’s Investors μιλούν για κόστος 5.000 – 6.000 δολάρια ανά KW.
— Είναι πιο «φθηνή» η πυρηνική ενέργεια;
— Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) υπολογίζει το κόστος παραγωγής από πυρηνικό σταθμό σε 40 - 45 ευρώ/MWh, όταν ο λιθάνθρακας έχει κόστος 35 - 50 ευρώ/MWh, το φυσικό αέριο 35 - 45 και τα αιολικά από 35 έως 175 ευρώ/MWh. Αλλά δεν περιλαμβάνεται το λεγόμενο κρυφό περιβαλλοντικό κόστος, που αφορά στις παράλληλες εργασίες, στη βλάβη σε οικοσυστήματα και υγεία και στη διαχείριση των αποβλήτων.
— Τι γίνεται με τα απόβλητα;
— Για κάθε 1.000 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργούνται 27 τόνοι αποβλήτων υψηλής επικινδυνότητας, 300 τόνοι μέσης και 450 χαμηλής επικινδυνότητας. Ενα μέρος απ’ αυτά χρησιμοποιούνται στην πολεμική βιομηχανία (απεμπλουτισμένο ουράνιο) με ολέθριες συνέπειες. Η διάθεση των υπολοίπων δεν είναι ασφαλής. Μετά τη Συνθήκη Αποθήκευσης του Λονδίνου (1972) «ανέλαβε» η μαφία με ύποπτα ναυάγια. Σήμερα, η πυρηνική βιομηχανία θεωρεί λύση την αποθήκευσή τους σε υπόγειες εγκαταστάσεις με κατάλληλη «συσκευασία». Αλλά όταν το πλουτώνιο έχει περίοδο ημιζωής (ο χρόνος που απαιτείται για να αποβάλει το μισό από τη ραδιενέργειά του) 23.000 χρόνια, ποιος μπορεί να αισθάνεται ασφαλής;
— Τι γίνεται ο πυρηνικός σταθμός μετά τη λειτουργία του;
— Ο χρόνος ζωής του υπολογίζεται σε 30 χρόνια. Μετά μετατρέπεται και αυτός σε απόβλητο! Το κόστος της «κηδείας» του μπορεί να ανέλθει στο 50% του κόστους ενός νέου αντιδραστήρα.
— Τι γίνεται με την πρώτη ύλη των σταθμών;
— Για την παραγωγή 1.000 μεγαβάτ τον χρόνο, απαιτούνται 120 τόνοι φυσικού ουρανίου. Η ΙΑΕΑ υποστηρίζει ότι τα υπάρχοντα αποθέματα επαρκούν για 65 χρόνια. Η ΙΑΕΑ μιλάει για τιμές στα 130 δολάρια το κιλό (το 2001 κόστιζε κάτω από δέκα δολάρια!), αν και στην πραγματικότητα είναι σχεδόν διπλάσιες.
— Πόσος χρόνος χρειάζεται για να κατασκευαστεί ένα νέο εργοστάσιο;
— Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, όπου δεν υπάρχει καμία προετοιμασία, θα απαιτηθούν πάνω από 20 χρόνια. Χρόνος κρίσιμος για την αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου.
— Μπορεί να δημιουργηθεί πυρηνικό εργοστάσιο στην Ελλάδα, την πιο σεισμογενή χώρα της Ευρώπης;
— Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας λένε ότι όλα γίνονται και φέρνουν το παράδειγμα της ιδιαίτερα σεισμογενούς Ιαπωνίας. Η Ιαπωνία όμως είναι πολύ μπροστά στην ποιότητα και την ασφάλεια των κατασκευών και των υποδομών, χωρίς να λείπουν τα προβλήματα. Τον περσινό Ιούλιο, ύστερα από σεισμό 6,8 Ρίχτερ, 1.200 λίτρα ραδιενεργού νερού διέφυγαν από το εργοστάσιο Κασιβαζάκι (το μεγαλύτερο στον κόσμο).
— Ποιοι είναι οι μεγάλοι «παίκτες»;
— Η Γαλλία παίρνει το 85% της ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς. Μεγάλη παραγωγή έχουν επίσης οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ιαπωνία και η Γερμανία, αν και η τελευταία έχει αποφασίσει το σταδιακό κλείσιμο των πυρηνικών. Σε επίπεδο εταιρειών, πολύ μεγάλη είναι η γαλλική Areva (με 58.000 υπαλλήλους), η ιαπωνική Tokyo Electric Power (μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία ενέργειας), η αμερικανική Exelon Nuclear (θυγατρική της εταιρείας πετρελαίου και τρίτη πυρηνική δύναμη στον κόσμο), οι γερμανικές E.ON και RWE, η Westinghouse, η Candu.
— Ποια είναι τα πυρηνικά σχέδια των γειτονικών χωρών;
— Η Τουρκία έχει εξαγγείλει τη δημιουργία τριών πυρηνικών μονάδων (ισχύος 4.500 ΜW), η Βουλγαρία σχεδιάζει να κατασκευάσει δύο νέες (σύνολο 1.900 ΜW) στο Μπαλένα και έχει υπογράψει ήδη συμβόλαιο με τη ρωσική AtomoStroyexport και το γαλλογερμανικό κονσόρτσιουμ Areva – Siemens. Η Ρουμανία διαθέτει ήδη δύο μονάδες (σύνολο 1.310 MW) και σχεδιάζει άλλες δύο ίσης δυναμικότητας. Ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει και η Αλβανία.
— Αφού θα υπάρξουν πυρηνικά εργοστάσια στα σύνορά μας, γιατί να μη φτιάξουμε κι εμείς;
— Γιατί να έχουμε μόνο τον κίνδυνο και όχι τα οφέλη, ρωτούν ορισμένοι. Καταρχήν, η άποψη αυτή αναγνωρίζει ότι υπάρχει κίνδυνος. Ομως, η άρνηση της Ελλάδας στα πυρηνικά ενισχύει την αντίδραση και στις γειτονικές χώρες. Επιπλέον, η απειλή από πιθανό πυρηνικό ατύχημα είναι ανάλογη της εγγύτητας του σταθμού. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι αδιάφορη στη λειτουργία πυρηνικών στη γειτονιά της.
Πηγές: ΙΑΕΑ, Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, Θ. Γεράνιος, Greenpeace.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου