Η Ελλάδα ανάμεσα στις ελάχιστες χώρες που παρουσιάζει αύξηση στις εκπομπές ρύπων Του Γιαννη Ελαφρου
Εννιά μήνες ζωής χάνουν κατά μέσο όρο οι Ευρωπαίοι λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων αιωρούμενων μικροσωματιδίων (ΡΜ)! Τη συγκλονιστική αυτή εκτίμηση έδωσε αυτήν την εβδομάδα στη δημοσιότητα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΕΑ). Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της ηπείρου, όπου οι συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων παρουσιάζουν αύξηση, όπως και αυτές του όζοντος. Τα στοιχεία αυτά αποκτούν μεγάλη σημασία, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση συζητεί την πολιτική της για τα όρια ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενώ τα λόμπι της αυτοκινητοβιομηχανίας και των ρυπογόνων εργοστασίων πιέζουν για όσο το δυνατόν λιγότερο αυστηρούς κανόνες.
Ο ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους ζούσε το 2004 σε πόλεις όπου οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων μικροσωματιδίων υπερέβαιναν τα όρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΑ. Το 2003 το ποσοστό αυτό έφτασε το 37%! Οπως είναι γνωστό, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει σχεδόν το 50% του πληθυσμού της Ελλάδας, τα όρια των ΡΜ ξεπερνιούνται πολύ συχνά. Και βέβαια τα όρια δεν είναι πανάκεια. Στην πραγματικότητα εκφράζουν πολιτικές ισορροπίες και όχι επιστημονικά δεδομένα ασφαλείας. «Για τις συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων δεν έχουν βρεθεί ασφαλή όρια προστασίας της ανθρώπινης υγείας», σημειώνει και η μελέτη της ΕΕΑ.
Οι επιπτώσεις
Δυστυχώς, όμως, ενώ η μελέτη της ΕΕΑ καταγράφει μια πολύ μεγάλη τάση μείωσης των εκπομπών αερίων που συμβάλλουν στις συγκεντρώσεις ΡΜ στην Ευρώπη τη δεκαετία του ’90 (μετά «κόλλησε» η μείωση), η Ελλάδα (μαζί με Ισπανία και Πορτογαλία) παρουσιάζουν αύξηση στο ίδιο διάστημα (Ισπανία 13%, Ελλάδα 11%, Πορτογαλία 8%). Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών όπου παρουσιάστηκαν οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων. Η μείωση του προσδόκιμου ζωής στη χώρα μας υπολογίζεται σε 6-9 μήνες, κατά μέσο όρο για τα μεγάλα αστικά κέντρα και τις ανατολικές ακτές. Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος πρόκειται για συντηρητικές εκτιμήσεις, καθώς υπολογίζονται μόνο οι επιπτώσεις σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 30 ετών και όχι σε βρέφη… Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στη Σιλεσία, στο Βέλγιο και στην κοιλάδα του Πο, όπου τα μικροσωματίδια αφαιρούν σύμφωνα με τη μελέτη από 12-36 μήνες ζωής κατά μέσο όρο!
Τα μικροσωματίδια προέρχονται από τη βιομηχανία, τον κλάδο της ενέργειας (27%), τις μεταφορές (22%) κ.λπ. Αν και μικροσκοπικά (και ακριβώς γι’ αυτό) δημιουργούν τεράστια προβλήματα υγείας, καθώς μπορούν να εισχωρούν στον ανθρώπινο οργανισμό. Σήμερα συνήθως μετρούμε τα ΡΜ 10, τα οποία έχουν διάμετρο μέχρι 10 μικρά (ένα εκατομμυριοστό του μέτρου), ενώ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να μετρούν και τα ΡΜ 2,5, τα οποία «αναγνωρίζονται ευρέως ως η πιο σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία», σύμφωνα με την ΕΕΑ. Στην Ελλάδα, βεβαίως, δεν έχουμε ξεκινήσει ακόμα να τα μετρούμε συστηματικά, πόσω μάλλον να τα αντιμετωπίσουμε.
Οζον, βενζόλιο...
Μεγάλη αντοχή όμως παρουσιάζει και το «κακό» όζον. Μόνο η Σουηδία και η Νορβηγία έχουν καταφέρει να μειώσουν τις συγκεντρώσεις. Περίπου το 20% του αστικού πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε πόλεις όπου ξεπερνιούνται τα όρια συγκεντρώσεων όζοντος. Η Αθήνα είναι μία απ’ αυτές. Η ΕΕΑ ενοχοποιεί το Ο3 όχι μόνο για ερεθισμούς του αναπνευστικού συστήματος, αλλά και για θανάτους! Ο Οργανισμός υπολογίζει ότι περίπου 20.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ευρώπη λόγω του όζοντος!
Η Ελλάδα παρουσιάζει και αυξημένες συγκεντρώσεις βενζολίου (υπάρχει στην αμόλυβδη βενζίνη κ.ά.), το οποίο είναι μεταλλαξιογόνο και καρκινογόνο ακόμα και σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις (4-7 mg/m3).
Το ανησυχητικό είναι ότι ακόμα και οι παλιοί ρύποι δεν καταθέτουν τα όπλα. Η μείωση των συγκεντρώσεων διοξείδιου του αζώτου (ΝΟ2) στην ατμόσφαιρα, για παράδειγμα, δεν σημαίνει ότι δεν παρατηρούνται υπερβάσεις γύρω από τους βασικούς άξονες κυκλοφορίας, σημειώνει η ΕΕΑ. Αποτέλεσμα; Το 2004, το 22% του ευρωπαϊκού αστικού πληθυσμού ζούσε στη σκιά του NO2. Σίγουρα χρειάζονται πολύ πιο αποφασιστικά μέτρα για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ακούει άραγε κανείς στην κυβέρνηση ή θεωρούν ότι επειδή του νέφος είναι συχνά αόρατο, ούτε γάτα ούτε ζημιά;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου